Μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications, δείχνει ότι οι εγκέφαλοί μας συνδέουν τη μυρωδιά με πληροφορίες σχετικά με το χώρο και το χρόνο για να σχηματίσουν επεισοδιακές μνήμες. Τα ευρήματα μπορεί να οδηγήσουν σε καλύτερα τεστ οσμών για το Αλτσχάιμερ.

Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι η εξαιρετική ικανότητα ενεργοποίησης των αναμνήσεων μέσω των οσμών - γνωστή ως "το φαινόμενο Proust" – εξαρτάται από την απόσταση του συστήματος επεξεργασίας οσμών από το κέντρο μνήμης στον εγκέφαλο.

Πράγματι, η αμυγδαλή του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τις αισθητηριακές πληροφορίες και ο ιππόκαμπος, η περιοχή που είναι υπεύθυνη για την αποθήκευση των επεισοδιακών μνημών για μεταγενέστερη πρόσβαση, βρίσκονται κοντά. Οι επεισοδιακές μνήμες είναι αυτοβιογραφικές μνήμες συγκεκριμένων παρελθοντικών γεγονότων.

Η νέα έρευνα δείχνει ότι η χωροχρονική πληροφορία καταχωρείται σε μια περιοχή του εγκεφάλου που είναι γνωστή ως πρόσθιος οσφρητικός πυρήνας (AON), ο οποίος εμπλέκεται με τη νόσο του Alzheimer.

Αναφερόμενος στις μυρωδιές και τις πληροφορίες σχετικά με το χώρο και το χρόνο, ο εκ των συγγραφέων της μελέτης Afif Aqrabawi ανέφερε: "Όταν συνδυάζονται αυτά τα στοιχεία, σχηματίζεται μια μνήμη του τι, πότε και πού [...] Γι 'αυτό το λόγο, για παράδειγμα, ενδεχομένως να έχετε την ικανότητα να θυμάστε τη μυρωδιά του αρώματος του εραστή (τι) όταν θυμάστε το πρώτο σας φιλί (πότε και πού)."
Ο Aqrabawi είναι υποψήφιος διδάκτορας στο Τμήμα Βιολογίας Κυττάρων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου του Τορόντο στον Καναδά. Διεξήγαγε τη μελέτη σε συνεργασία με τον Jun Chul Kim, καθηγητή στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Τορόντο.

Ο Aqrabawi και ο καθηγητής Kim ήθελαν να εξετάσουν το ρόλο του πρόσθιου οσφρητικού πυρήνα στη μνήμη, έτσι υπέβαλαν ποντίκια σε μια σειρά πειραμάτων, τα οποία οδήγησαν στην ανακάλυψη ενός άγνωστου μέχρι τότε νευρικού μονοπατιού μεταξύ του ιππόκαμπου και του AON.

Όταν η σύνδεση αυτή ήταν άθικτη, τα ποντίκια "προτιμούσαν να περνάνε περισσότερο χρόνο μυρίζοντας μια νέα μυρωδιά παρά εκείνη που ήταν οικεία σε αυτά", εξηγεί ο Aqrabawi. Αλλά όταν τα νευρικά μονοπάτια διαταράχθηκαν στα πειράματα, τα τρωκτικά επέστρεψαν για να αναπνεύσουν μυρωδιές που είχαν προηγουμένως μυρίσει σαν να ήταν καινούριες.

Όταν χάσουν αυτή την προτίμηση, υποδηλώνεται ότι δεν θυμούνται πλέον τη μυρωδιά, παρόλο που την έχουν ξαναμυρίσει, έτσι συνεχίζουν να μυρίζουν κάτι σαν να είναι πρώτη φορά", διευκρινίζει ο Aqrabawi.

Οι ερευνητές καταλαβαίνουν τώρα ποια εγκεφαλικά κυκλώματα διέπουν την επεισοδιακή μνήμη για τη μυρωδιά. Το κύκλωμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μοντέλο για να μελετηθούν οι βασικές πτυχές της ανθρώπινης επεισοδιακής μνήμης και των ελλειμμάτων μνήμης οσμής που παρατηρούνται σε νευροεκφυλιστικές παθήσεις.

Όπως δήλωσε ο καθηγητής Kim, δεδομένης της πρώιμης εκφύλισης του AON στη νόσο του Αλτσχάιμερ, η μελέτη δείχνει ότι η αδυναμία όσφρησης που βιώνουν οι ασθενείς συνεπάγεται δυσκολία να θυμηθούν το πότε και πού βίωσαν αυτές τις οσμές.

Ερευνητές ήδη εργάζονται για να αναπτύξουν τεστ όσφρησης, με την ελπίδα να ανιχνεύσουν το Αλτσχάιμερ στα πρώτα του στάδια. Ωστόσο, οι συντάκτες της νέας μελέτης πιστεύουν ότι τέτοια τεστ δεν θα είναι αποτελεσματικά έως ότου καταστεί απολύτως σαφής ο ρόλος του AON.

Πηγή: www.iatronet.gr